ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΟΥ

Το ΕΑΜ στην πολιτική μνήμη και συνθηματολογία

του Ιάσονα Χανδρινού.

Τα εβδομηκοστά γενέθλια του «Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ)», στη συγκυρία μιας παρατεταμένης πολιτικής κρίσης, μας καλούν να στοχαστούμε πάνω στην αγωνία μιας προβληματισμένης (και προβληματικής;) κοινωνίας να βρίσκεται σε επαφή με το ηρωικό παρελθόν της θέτοντας ακατάπαυστα ερωτήματα πάνω σε αυτό. Το ΕΑΜ παρέμενε σταθερά σημείο αναφοράς τόσο στην συνθηματολογία της Αριστεράς όσο και στο κυνήγι μαγισσών της δεξιάς που στη δεκαετία του ’60 έβλεπε ακόμα και πίσω από τα πρώτα μνημόσυνα εκτελεσμένων αντιστασιακών, πιθανή «επανάληψη των δεκεμβριανών σφαγών».

Είναι προφανές πως τα βίαια «σκισίματα» στο ιστορικό συνεχές, όπως οι πόλεμοι (και ιδίως οι εμφύλιοι) και οι επαναστάσεις, ανάγονται αυτόματα σε μύθους με ισόβια αντοχή στη συλλογική μνήμη. Όπως θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε και παρακάτω, πίσω από αυτή την αντοχή κρύβεται ένα είδος συλλογικού ανικανοποίητου, αφού «για εκείνους που γεννήθηκαν αργότερα, το παρόν μοιάζει σαν περίοδος πτώσης στην ανία μιας μετα-ηρωικής εποχής, σα μια παρατεταμένη κατάσταση κρίσης, σαν προσμονή –επιδιωκόμενη ή απευχόμενη– μιας νέας έκρηξης»1.